มูลนิธิธรรมกายจัดตั้งขึ้นก่อนก่อตั้งวัด ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2513 เดิมใช้ชื่อว่า "มูลนิธิธรรมประสิทธิ์" โดยจดทะเบียนเป็นนิติบุคคล ณ กระทรวงมหาดไทย เมื่อวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2513 เมื่อสร้างวัดพระธรรมกายเสร็จได้ขอแก้ไขเอกสาร เปลี่ยนชื่อเป็น "มูลนิธิพระธรรมกาย" เมื่อวันที่ 20 มกราคม พ.ศ. 2525 ณ ศาลากลางจังหวัดปทุมธานี และเพื่อไม่ให้สับสนกับชื่อวัด จึงจดทะเบียนเปลี่ยนแปลงชื่อจาก "มูลนิธิพระธรรมกาย" เป็น "มูลนิธิธรรมกาย" โดยได้รับอนุญาตจากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ตามหนังสือที่ ศธ 1304/6088 ลงวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2528[10][35]

องค์กรในสังกัด

โรงเรียนพระปริยัติธรรม

ก่อตั้งขึ้นในช่วงปลายปีพ.ศ. 2528 โดยมีพระไชยบูลย์ ธมฺมชโย และพระมหา ดร.สมชาย ฐานวุฑฺโฒ ผู้อำนวยการสำนักการศึกษา นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2535 – พ.ศ. 2556[31] มีพระภิกษุ – สามเณรสอบผ่านเปรียญธรรม 9 ประโยค จำนวน 65 รูป

สถาบันอุดมศึกษา

วัดพระธรรมกาย ได้มีดำริให้สร้างหลักสูตรระดับอุดมศึกษา ที่เน้นไปในด้านมนุษยศาสตร์ และ พุทธศาสตร์ จึงได้ก่อตั้ง มหาวิทยาลัยธรรมกาย แคลิฟอร์เนีย ขึ้น ซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยพระพุทธศาสนา ในระบบการศึกษาทางไกล จัดตั้งขึ้นตามรัฐบัญญัติการอุดมศึกษาและอาชีวศึกษาเอกชนรัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา ในปัจจุบันมี 3 หลักสูตรคือ 1) ประกาศนียบัตรประกอบด้วย 2 หลักสูตร คือ Pre-Degree และ หลักสูตรสัมฤทธิบัตร 2) หลักสูตรปริญญาตรี สาขาพุทธศาสตรบัณฑิต 4 ปี 3) หลักสูตรปริญญาโท สาขา พุทธศาสตร์มหาบัญฑิต 2 ปี ทั้งนี้พระภิกษุจะได้รับการงดเว้นค่าลงทะเบียนตลอดทุกหลักสูตร[30]

สถานีโทรทัศน์

DMC ย่อมาจาก Dhammakaya Media Channel[38] เป็นช่องรายการธรรมะ คือ ทีวีช่องคุณธรรม สื่อสีขาวที่น้อมนำธรรมะขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า มาเผยแผ่ ออกอากาศผ่านดาวเทียมตลอด 24 ชั่วโมง[39]

โดยพระธัมมชโยได้มีความตั้งใจว่า "จะเป็นรายการที่ทำให้ผู้ชมมีจิตใจผ่องใส ไม่เศร้าหมอง เพลิดเพลินกับธรรมะขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จิตใจจะผูกพันอยู่กับพระรัตนตรัยและบุญกุศล" และ "มีรายการที่เหมาะกับคนทุกเพศทุกวัย เช่น รายการโรงเรียนอนุบาลฝันในฝันวิทยา, นานาเทศนา, พุทธประวัติ, ชาดก 500 ชาติ, New News, ข่าว DNN ข่าว DMC News, ไปวัดไปวา, ปฏิบัติการกุ๊กกิ๊ก, พลังมด ฯลฯ"[40][37][36] ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2555 รายการปรโลกนิวส์ยังได้ถ่ายทอดบทบรรยายโดยพระธัมมชโยเกี่ยวกับชีวิตหลังความตายและอดีตชาติของสตีฟ จอบส์ ซึ่งได้กล่าวไว้ว่าหลังจากได้เสียชีวิตแล้ว ตัวเขาก็ได้ไปบังเกิดใหม่เป็น "เทพบุตรภุมมเทวาระดับกลางสายวิทยาธรกึ่งยักษ์"[41][42][43][ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้]

ดีเอ็มซีถูกคณะกรรมการกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ ในคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ พักใช้ใบอนุญาตเป็นเวลา 30 วัน เมื่อวันที่ 7 ธันวาคม พ.ศ. 2559 ตามคำร้องขอของกรมสอบสวนคดีพิเศษ โดยระบุเหตุผลว่าดีเอ็มซีเสนอข่าวสารระดมศิษยานุศิษย์ของวัดให้ไปรวมตัวที่วัดเพื่อขัดขวางการปฏิบัติการของเจ้าหน้าที่ ก่อนภายหลัง กสทช.สั่งเพิกถอนใบอนุญาตของดีเอ็มซีถาวร โดยระบุเหตุผลว่าเนื้อหาที่ออกอากาศปลุกปั่นยุยงให้เกิดความแตกแยกในราชอาณาจักร[44] ทั้งนี้ ดีเอ็มซียังคงออกอากาศผ่านทางอินเทอร์เน็ตโดยใช้สถานีโทรทัศน์จีบีเอ็น (GBN) (ชื่อเดิมคือ ดีโอเอทีวี, DoA TV; Dhammakaya of America TV และ DIMC TV) ซึ่งออกอากาศจากประเทศสหรัฐอเมริกา แต่ในทางปฏิบัติ การออกอากาศของสถานีฯยังคงดำเนินการออกอากาศจากวัดพระธรรมกาย จ.ปทุมธานีเช่นเดิมแล้วส่งสัญญาณไปยังสหรัฐอเมริกา ซึ่งรายการที่ออกอากาศยังใช้ผังรายการเดิมของดีเอ็มซีเช่นเดิม[45]

สาขาวัดในต่างประเทศ

วัดพระธรรมกายได้เผยแผ่พระพุทธศาสนาไปหลายประเทศทั่วโลก วัดศูนย์สาขาแรกในต่างประเทศ ตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2535 ที่แคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา จนกระทั่งในปี 2558 มีวัดศูนย์สาขาอยู่มากกว่า 100 แห่ง อาทิ วัดพระธรรมกายลอนดอน วัดพระธรรมกายเมลเบริ์น วัดภาวนาไทเป วัดพระธรรมกายซีแอตเติ้ล ฯลฯ [30]